Vademecum podróżnika
Powala nawet najsilniejszych
CHOROBA WYSOKOŚCIOWA
Po angielsku nazywa się ją High Altitude Sickness, a w krajach andyjskich – soroche [czytaj: soroće]. Jej powodem jest brak dostatecznej aklimatyzacji, czyli problem z przystosowaniem się organizmu do wysokości, głównie na skutek niedotlenienia (im wyżej, tym zawartość tlenu w powietrzu jest coraz mniejsza).
Każdy organizm inaczej reaguje na wysokość, przy czym nie ma reguły komu bardziej uprzykrzy ona życie – delikatnej dziewczynie czy wysportowanemu mężczyźnie. Początkowe objawy to ból głowy, apatia, brak apetytu, mdłości przechodzące w wymioty, senność albo odwrotnie – problemy ze spaniem. W skrajnej postaci może dojść do niebezpiecznych dla życia obrzęków płuc i mózgu, a jedynym ratunkiem dla chorego jest wówczas jak najszybsze sprowadzenie lub zniesienie go na niższe wysokości i jeśli to możliwe, podanie tlenu.
W celu odpowiedniej aklimatyzacji ważne jest przede wszystkim właściwe rozplanowanie trasy. Na trekingu do bazy pod Mt Everestem (docelowo na wysokość 5300 m) zaleca się, aby idąc w górę nie przekraczać między noclegami 400-500 metrów różnicy poziomów i uwzględnić minimum dwa przystanki aklimatyzacyjne (zostajemy wtedy w jednym miejscu na dwie noce, odpoczywając lub robiąc wycieczki po okolicy). Bardzo ważne jest, aby chodzić nie za szybko i dużo pić, choćby z rozsądku (na dużych wysokościach normą powinno być 4-5 litrów w ciągu doby). Wielu wspinaczy uważa, że pomaga łykanie aspiryny - ma rozrzedzać krew, choć najnowsze wyniki badań są do tego nastawione sceptycznie (poza tym zwraca się też uwagę, że zanadto rozrzedzona krew może stanowić poważne zagrożenia życia w razie wypadków powodujących krwotoki).
W różnych krajach stosuje się też środki medycyny ludowej – np. nepalscy Szerpowie polecają zupę czosnkową, w Peru i Boliwii proponuje się żucie liści koki i picie herbatki z koki (wbrew skojarzeniom to wcale nie narkotyk!), a w Tybecie w sklepach można kupić specjalne mikstrury ziołowe. Na temat brania leków (Diamox lub Diuramid) można usłyszeć różne opinie – lepiej skonsultować to z lekarzem, a kiedy już wymienione leki bierzemy, pamiętajmy że mają one działanie odwadniające, co wiąże się z koniecznością częstszego oddawania moczu i oczywiście uzupełniania płynów.
Ilość tlenu w zależności od wysokości:
Wysokość n.p.m. Procentowa ilość tlenu
- poziom morza – 0 m 100 %
- 1000 m 88 %
- 2500 m 73 %
- 3000 m 68 %
- 4000 m 60 %
- 5000 m 52 %
- 5500 m 50 %
- 6000 m 47 %
- 7000 m 41 %
- 8000 m 36 %
- 8500 m 33 %